Kopalnia uranu „Podgórze” w Kowarach należała do jednych z głównych kopalń wchodzących w skład Zakładów Przemysłowych R-1 (ZPR-1). W latach 50. w kopalni wydobywano rudę uranu, która była później eksportowana do Związku Radzieckiego. Działalność ZPR-1, ze względu na wydobycie strategicznie ważnego surowca, stanowiła w tamtym czasie tajemnicę. Dziś w jednej ze sztolni dawnej kopalni „Podgórze” funkcjonuje podziemna trasa turystyczna, która udostępniona jest do zwiedzania.
Historia kopalni uranu „Podgórze”
Kopalnia uranu „Podgórze” wchodziła w skład dawnych Zakładów Przemysłowych R-1, które w latach 50. i 60. XX wieku wydobywały rudę uranu w Sudetach. Na temat historii wydobycia uranu w Sudetach zapraszam do przeczytania oddzielnego artykułu. W Kowarach powojenna eksploatacja rud uranu rozpoczęła się w 1948 roku. Na początku eksploatowano głównie złoża znajdujące się w dawnej kopalni rud żelaza „Wolność”. W 1950 roku na nowe złoże uranu natrafiono w górnym biegu rzeki Jedlicy, około 4 km na południe od Kowar. Zasoby odkrytego złoża szacowano wówczas na około 280 ton metalicznego uranu. W tym samym roku rozpoczęto jego eksploatację. Wydobycie uranu w kopalni „Podgórze” prowadzono poprzez sztolnie o numerach: 16, 17, 18, 19 i 19a. Eksploatacja rudy uranu na skalę przemysłową trwała tu do 1958 roku, później kopalnia została zamknięta. Pod koniec lat 60., na bazie wyrobisk kopalni (sztolnia 19 i 19a), przystąpiono do budowy inhalatorium radonowego. Inhalatorium podlegało pod Przedsiębiorstwo Państwowe Uzdrowisko Cieplice w Cieplicach-Zdroju (dziś dzielnica Jeleniej Góry). Przebywanie kuracjuszy w otoczeniu radonu, o odpowiednim niewielkim stężeniu w powietrzu, miało właściwości lecznicze. W trakcie budowy inhalatorium w latach 1971–1972 udało się pozyskać jeszcze dodatkową rudę uranu. Łącznie w kopalni „Podgórze” wydobyto 196,5 tony metalicznego uranu. Samo inhalatorium funkcjonowało do połowy lat 90.
Zwiedzanie kopalni uranu „Podgórze”
Kopalnia uranu „Podgórze” położona jest na południe od Kowar, w górnym biegu Jedlicy, na zboczach Średniaka w Karkonoszach. Zwiedzanie kopalni „Podgórze” odbywa się poprzez udostępnioną sztolnię nr 19a. Przy sztolniach znajduje się darmowy parking. Trasa liczy około 1600 m (chodnik 800 m w obie strony). Podziemną trasę przemierza się w towarzystwie przewodnika, a uczestnicy wycieczki otrzymują lampy górnicze. W trakcie zwiedzania można zapoznać się nie tylko z losami kopalń uranu w Sudetach, ale i również historią górnictwa na tych terenach, która korzeniami sięga aż do czasów średniowiecza.
Aktualne informacje na temat zwiedzania kopalni uranu „Podgórze” (godziny otwarcia, cennik, dojazd itp.) dostępne są na stronie:
Uwaga! Ponieważ często w obiektach zmieniają się warunki zwiedzania, godziny otwarcia, cennik itp. polecamy za każdym razem sprawdzać aktualne informacje na stronie www.
Uwaga! W Kowarach znajduje się jeszcze jedna kopalnia udostępniona do zwiedzania
→ Kopalnia „Liczyrzepa”
