Najstarsza mapa Śląska z 1544 roku

Najstarsza mapa Śląska pochodząca z 1544 roku. Mapa Śląska autorstwa niemieckiego kartografa Sebastiana Münstera. Historycznie pierwsza mapa poświęcona tylko Śląskowi.

Najstarsza mapa Śląska autorstwa Sebastiana Münstera

Mapa Sebastiana Münstera to najstarsza znana mapa prezentująca w całości tylko Śląsk. Po raz pierwszy została wydana w 1544 roku w Bazylei. Jest starsza o 17 lat od słynnej mapy Śląska Martina Helwiga, która często błędnie uważana jest za najstarszą (choć w rzeczywistości jest druga w kolejności). Sebastian Münster był niemieckim geografem, kartografem i humanistą. Umieścił on mapę Śląska w swoim życiowym dziele pt. Cosmographia, będącym próbą opisania ówczesnego znanego XVI-wiecznego świata. Prawdopodobnie Münster nigdy nie był na Śląsku, a swoją mapę sporządził (podobnie jak inne mapy w Cosmographii) tylko na podstawie przekazanych mu informacji. Dlatego stworzona przez niego mapa jest o wiele mniej dokładna niż mapa Helwiga. Obarczona jest też dużym błędem. Historycznie jest jednak najstarszą mapą poświęconą tylko Śląskowi, z tego tytułu stanowi też niezwykłą ciekawostkę.

Zdigitalizowana mapa dostępna jest również w zasobach Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej – link

Mapa Sebastiana Münstera zorientowana jest na wschód, to znaczy górna ramka mapy wskazuje kierunek wschodni. Na dole mamy zachód, po lewej północ, a po prawej południe. Skala mapy wynosi około 1:1000000. Najstarsza mapa Śląska daleka jest od doskonałości. W sposób tylko schematyczny przedstawia region. Wynika to z faktu (jak już wcześniej wspomniałem), iż Münster swoją mapę sporządził na podstawie przesłanych do niego informacji i zasłyszanych opowieści, a nie na podstawie własnych obserwacji czy podróży. Śląsk na mapie Münstera otoczony jest ze wszystkich stron górami, a tam, gdzie się one rzeczywiście znajdują, nie są poprawnie naniesione. Sudety od Kłodzka kierują się na północ, a od Jeleniej Góry skręcają na wschód. Dość mocno zniekształcona jest również sieć rzeczna np. Odra od Wrocławia płynie na północny wschód. Niemniej jednak na mapie znajduje się 85 nazw miejscowości, co świadczy o dość dużej wiedzy na temat regionu.

Oprócz nazw miejscowości i rzek na mapie Münstera znajdziemy także przykłady kilku innych obiektów, jak np. zamki Chojnik i Książ.